Enkele vlucht naar Brussel, a.u.b.





De straat is aan de rickja's

Zondag 22 april. Vandaag is het hartal in Bangladesh: algemene staking. Uitgeroepen door BNP, oppositiepartij die er de regering van beschuldigd geen vooruitgang te boeken in het opsporen van een van haar nationale kopmannen die vorige dinsdag verdween samen met zijn autobestuurder. En om duidelijk te maken dat het menens is, werden gisterenavond al enkele autobussen in brand gestoken en op verschillende plaatsen hevig gevochten. Zeker een dodelijk slachtoffer wordt gemeld. Om het protest wat in te dijken heeft de politie gisteren een hele reeks oppositieleiders opgepakt en vastgehouden. En uit vrees voor nog meer geweld vandaag, blijven alle winkels dicht, sluiten de scholen en gaan velen niet werken. Ja, een hartal is geen gewone demonstratie; dat wordt steeds met serieus geweld geassocieerd. Toch moet dat niets ongewoons zijn hier in Bangladesh, want de eerste minister vond het niet de moeite om vroeger uit Doha terug te komen om de gemoederen te bedaren. Ze woont in de Qatarese hoofdstad de Unctad-conferentie bij over internationale handelsafspraken.

De straat is aan de kinderen en de rickja's

Het was dus onwezenlijk stil op straat deze morgen. Ik moest uitgerekend vandaag tegen 9 uur bij de Indische ambassade zijn voor mijn visum, want begin volgende maand heb ik daar een vorming met onze Indische partners over capaciteitsversterking. Bijna gaan auto’s op de baan, helemaal geen files. En zelfs geen barricades op de meer dan vijf kilometer die ik grotendeels te voet heb afgelegd. Aan een van de ronde punten sprak een jonge gast me aan. Of ik een minuutje tijd had. Zijn Engels was meer dan behoorlijk. ‘Ik geef Engelse les, ‘ verduidelijkte hij terwijl hij met me meewandelde. Hij woont alleen in Dhaka, zijn familie bleef in zijn dorp achter. En zijn grootmoeder is ziek en zou moeten geopereerd worden, maar heeft geen geld. Ik voelde het al aankomen; dit was mogelijk een creatieve manier om aan wat geld te komen. En de oma zal deze jongeman zeker niet komen tegenspreken. ‘Ik ben een christen en eigenlijk beschaamd dat ik geld moet vragen,’ gaat de overigens netjes geklede jongeman verder. Ik probeer hem wat suggesties aan de hand te doen van organisaties die op het platteland medische zorgen brengen voor wie het niet kan betalen. En of zijn collega’s en de directeur van de school waarin hij les geeft, ook hun steentje bijdragen? Na een kleine kilometer hebben we afscheid genomen, nadat ik hem toch een kleinigheid had overhandigd en verder succes had toegewenst. Of de oma daar beter zal van worden, weet ik niet. Maar dat wil ik al lang niet meer achterhalen.


Eigen potje koken ...

Twee dagen eerder had ik een andere vreemde ontmoeting. Toen de chauffeur van een lokale organisatie me enkele opgevraagde documenten kwam overhandigen, drong hij in het deurgat met gretige oogjes erop aan ‘high confidential’ een babbel te mogen doen. Ik kon duidelijk maken dat ik net op dat moment in skype-vergadering met Brussel zat; en dat was niet gelogen. ‘Niets tegen mijn baas vertellen, want dit is heel vertrouwelijk,’ herhaalde hij. ‘En wanneer vertrek jij terug naar Brussel?’ ‘Ik ga mee; mijn vader heeft geld gespaard en ik ga naar Europa om daar mijn toekomst uit te bouwen. En jij kunt mij helpen. Jij moet me aan de juiste papieren helpen.’ Was dat even slikken, zeg. Ik voel direct dat ik hier helemaal niet kan helpen. Maar zijn vragende blik heeft blijkbaar alle hoop op mij gesteld. Moet ik trafikant zijn voor deze brave jongen? Dat gaat toch niet! Moet ik zijn zorgvuldig gekoesterde droom aan diggelen slaan door vlakaf te zeggen dat hij aan het verkeerde adres is? Ik was nog te onthutst om hem kordaat de deur te wijzen. Een enkele vlucht Brussel, dat is al wat hij vraagt. Ik durf me niet te bedenken hoeveel offers hij en zijn familie al gebracht hebben om deze stap te zetten. Gelukkig was er de skype-meeting om me uit de nesten te helpen.

Wasje doen ...

Zijn vraag laat me toch niet los. Mijn aanwezigheid hier in het straatbeeld roept duidelijk bij een aantal lokale mensen verwachtingen op. Zoals ook bij Shahid, die mee voor me uitgekeken had naar een woonst. Hij belde me in de week of hij eens mag langs komen, want hij is op zoek naar een job. Ook al weet ik dat ik ook deze man niet kan helpen, toch heb ik hem uitgenodigd voor een tas thee. We zullen wel zien waar het ons brengt.

22 april 2012

Shuva Novaborsha

14 april 2012 - Nieuwjaar in Bangladesh - Iedereen naar buiten

Binnen drie dagen mag ik terugkomen. Tussen het maken van mijn verslagen over het voorbije jaar 2011 even de benen gesterkt. Buiten is het 35 graden. En ook dat went. Weet ge dat ik op mijn slaapkamer een airco heb die ik een uurtje voor ik ga slapen op 27 graden heb staan? Heerlijk koel. In de garage op de hoek van de straat, links in een klein hokje, heb ik ontdekt dat je je kleren kan afleveren om te wassen. Ergens in het gebouw wordt daar voor gezorgd en na enkele dagen mag je je pakje terug afhalen. In mijn geval: twee broeken, twee hemden, washandje en handdoek, twee paar kousen. Voor 200 taka – iets minder dan 2 euro – komt dat voor mekaar. Tot hiertoe deed ik de was zelf: in een grote emmer met een stuk harde zeep en regelmatig opspoelen. Maar als ik hier iemand een taka kan laten bijverdienen, waarom niet.

Ook de andere huiselijke karweien doe ik zelf: winkelen, koken, afwassen en regelmatig dweilen. Dat laatste is nodig, want door de grote droogte vliegt hier veel stof rond.  Maar het lukt me best, al geef ik toe dat mijn summiere kookkunsten nog niet veel  afwisseling hebben opgeleverd. Om gezond te eten, en om diarree – toch een gesel onder de bevolking – te voorkomen, is het goed veel verschillende groenten te eten. Hoe meer kleur, hoe beter. Dus maak ik veel groentesoepjes met bonen, wortelen, tomaten, aardappelen, komkommer en nog enkele andere groenten waarvan ik de naam niet ken (maar als ge niet probeert, weet ge helemaal niet hoe het smaakt). En elke dag enkele stukken fruit. Ik moet enkel nog uitzoeken wanneer de verse groenten in de winkel geleverd worden. Want met de overschotjes mag ik niet tevreden zijn. Soms versnijd ik er een stuk vlees onder uit de diepvries; halal, dus dat zal wel gezond zijn. En veel drinken moet ik ook doen, heeft dokter Kadir me aangeraden. Het water uit de kraan is nogal ijzerhoudend en daarom adviseert hij me hat water eerst meer dan tien minuten te koken; dus koken met de waterkoker is niet genoeg.

Nationaal gerecht met Nieuwjaar:
rijst in water met hilsa (vis)

Vorige zaterdag vierden we hier Nieuwjaar: Shuva Nova Borsha! We zijn hier in het Bengaals jaar 1419 aanbeland. De enige dag in het jaar dat hier gefeest wordt zonder onderscheid in rang of godsdienst . Net zoals bij ons worden wensen uitgewisseld en hier en daar ook cadeautjes. Maar in Dhaka komt iedereen buiten, worden straten verkeersvrij gemaakt met nog een grotere chaos als gevolg, en wordt er vooral genoten van simpele dingen. Rood en wit hebben de boventoon in de feestkleding en alle soorten versiering. Steeds meer mensen uit de middenklasse nemen hieraan deel; al wie kan toont zich opgedirkt in feeststemming. Geen alcohol, maar als ontbijt met nieuwjaar moet je rijst in water eten en daarbij de nationale vis: hilsa. Duur, maar overheerlijk. En ik kan het weten, want toevallig belandde ik in een tentje, waar de lokale gym club aan haar cliënteel deze nieuwjaarsmaaltijd aanbood. Wat waren ze trots ineens een Europeaan onder hun gasten te hebben …


moeder met bruidegom

de bruid wordt opgetooid

En de feestelijkheden hielden die 14^de april niet op. In de namiddag schoof ik mee aan bij een bruiloftsfeest. De moeder van de bruidegom is een schoolkameraad van Tarique, mijn lokale collega. En ik moest mee. We zouden niet blijven eten, enkel een cadeautje overhandigen. Maar eens binnen, schoven ze ons de rijst, vis, kip en groenten onder de neus. Er was geen ontkomen aan. En de bruidegom zat daar onbewogen voor zich uit te staren, zonder te eten, en flink uitgedost; maar zijn aanstaande zat een verdiep hoger te wachten, eveneens met juwelen versierd en zonder eten. Op twee schermen werden de beelden van het paar geprojecteerd: boven zag je de bruidegom en beneden de bruid. Maar geen van beiden kon meekijken. Wat een pijniging! Alsof ze gestraft zijn...



19 april 2012

Pascal Lamy roemt Bangladesh

Baridhara - Dhaka

Terwijl Wereldsolidariteit in België de campagne ‘Werken aan Gezondheid’ op gang trekt, beleven we hier in Bangladesh de jaarlijks meest gevoelige periode om ziek te worden. (Gelukkig ben ik tot hiertoe buiten schot gebleven.) De cijfers liegen er niet om, de krantenkoppen koppen en in mijn eigen omgeving valt de ene na de andere voor korte of lange tijd ziek. Dokters worden niet gespaard: Rezau vecht al vijf weken tegen koorts en zware verkoudheid; Popy deelt ook in de klappen. Shahidul is maar twee dagen ziek, en Ericka uit Bolivia, net aangekomen om hier zes maand bij GK vrijwilligerswerk te doen, is na twee dagen in het hospitaal opgenomen. Op 1 april werden 1.264 mensen in het hospitaal opgenomen om diarree te behandelen. Het gebrek aan drinkbaar water, de hitte, de sterke temperatuurschommelingen, en slechte voeding worden als voornaamste oorzaken aangewezen. De campagne Van Music for Life heeft vorig jaar terecht deze ziekte in de spotlights gezet.

Beveiliging aan DOHS Baridhara

Alsof dat nog niet genoeg is, hebben steeds meer districten in de hoofdstad af te rekenen met gebrek aan water; gewoon: er is geen water meer. Toiletten kunnen niet meer doorgespoeld worden, mensen wassen zich met een natte doek, de afwas blijft staan. Voor wie het kan betalen is er flessenwater. Half deze week was de crisis heel acuut met serieuze alarmkreten vanuit maar liefst 9 districten in de hoofdstad. Zelfs het beter gesitueerde Gulshan bleef niet gespaard. Verouderde installaties en lekkende leidingen zijn mede oorzaak van dit pijnlijk tekort. 

Niet gezien op TV, wel in Dhaka

Deze watersnood komt boven de vele elektriciteitspannes: acht uur per dag is geen aardigheid. Alternerend is er stroom en geen stroom. Je kunt er je klok bijna op gelijkstellen, want om 23 na het onpare uur gaat het licht uit. Bij meer dan 35 graden temperatuur kan ik je verzekeren dat je spoedig de druppels van je rug voelt lopen. Ik heb gelukkig een oplossing gevonden: IPS – independant power supply; een moeilijke naam voor een batterij die op het elektriciteitsnet in je woning wordt aangesloten. Het was drie dagen zoeken, want in dit seizoen zitten alle shops haast zonder.

Earth Hour: Bangladesh doet beter dan België

ik woon op derde verdiep; raam staat open

De aarde een uurtje rust gunnen. Dat is de ondertoon van menig bericht in de kranten van vandaag. Ook in Bangladesh. Maar eigenlijk doen ze hier mee ‘ van de moetens’. Dagelijks wordt hier de elektriciteit gerantsoeneerd. Zelfs op vrijdag, de wekelijkse rustdag in dit moslimland; tot grote verwondering van de Bengalen zelf.  Vanaf tien uur in de ochtend hebben we een uur stroom, het volgend uur niets. We zijn het dus al wat gewoon zonder elektriciteit te zitten: zeker 10 uur per dag en dat is zeker een pak beter dan de landen die aan Earth Hour meedoen. Ik weet wel: ik speel een beetje vals, want de mensen die het kunnen betalen laten hun generator brommen en die spuwt meestal stinkend zwarte rook de straat op.

DOHS Baridhara: rustig, open, veilig

Merkwaardig landje, waar elke dag wel wat nieuws te vertellen valt. Ik moet dus een selectie maken. En zoals beloofd: ik ben verhuisd. Een vaste stek voor de komende jaren zal een verdere ontdekking van Bangladesh bevorderen – en in mijn geval ook Azië omdat dat mijn werkterrein is. Enkele gebruiken heb ik gemakkelijk overgenomen, omdat ik ze al van vroeger kende: met de rechterhand eten, en in plaats van toiletpapier de sproeier gebruiken om je proper te spuiten. Maar als ik daarstraks na het winkelen terug thuiskwam, en in de garage de huiswachter op een matje tussen de auto’s zag zitten bidden, dan is het toch weer eventjes wennen. Eergisteren merkte ik dat in volle winkelstraatjes jute matten uitgerold werden zodat tussen de kraampjes door de mannen twee een twee konden neerzitten voor het middaggebed; meer dan honderd meter lang.

Van hieruit schrijf ik blogberichten

Vrijdag ben ik dus naar DOHS Baridhara verhuisd; een plaats die me door velen was aanbevolen want veilig, rustig, en betaalbaar. En dat klopt. Defence Officers Housing Services: een wijk gebouwd om oud-militairen te huisvesten, op een kwartiertje van de luchthaven. En de oud-militairen hebben hier ook een vorm van zelfbestuur, in hun parishad. Je vindt zelfs enkele verslagen van de wijkraad op internet. Deze wijk is ’s nachts enkel voor bewoners toegankelijk, er staat permanent politie bij de in- en uitgang van de wijk. Het verkeer is hier veel rustiger dan in ‘Man bijt hond’. Er is een buurtwinkeltje en een grote shopping mall aan de uitgang van de wijk, die bovendien ook een beetje apart ligt, maar