 |
| Militairen patrouilleren in Gulshan - Dhaka |
 |
| Kamal Ataturk Avenue: leeg, nooit gezien |
Gisteren werden in Bangladesh nationale verkiezingen
gehouden. Van enig enthousiasme bij de kiezers viel niets te merken. De anders
overvolle en chaotische verkeersaders bleven de ganse dag hallucinant leeg.
Hier en daar een rickshaw, en vooral veel politie en militairen in het
straatbeeld. Om de orde te handhaven had de regering alle ordetroepen in
paraatheid gebracht. Toch is de balans triest: achttien doden, meer dan
driehonderd gewonden, stembureaus in brand gestoken. De bloedigste verkiezingen
in de Bengaalse geschiedenis. In de aanloop vielen de voorbije twee maanden al
120 doden en gaat het land gebukt onder de gevolgen van 41 dagen algemene
staking en wegblokkades. De economie kreunt: boeren krijgen hun producten niet
in de stad, en kleding moet onder politiebegeleiding of via de lucht
getransporteerd worden.
Meer dan de helft van de 300 parlementsleden was al
verkozen – of beter gezegd ‘aangeduid’ – op 15 december omdat deze kandidaten in
hun kiesomschrijving geen tegenstander hadden. De voltallige oppositie onder
leiding van BNP (Bangladesh Nationalist Party) had immers de stembusslag
geboycot en verkoos niet deel te nemen. Het uitschrijven, voorbereiden en
organiseren van verkiezingen gebeurde in het recente verleden via een speciaal
daartoe opgerichte ‘technische regering’ (caretaker government). Maar de
huidige regering, onder leiding van AL (Awami League) veranderde de spelregels
in de grondwet waardoor de uittredende regering voortaan deze opdracht krijgt.
Daar wil de oppositie dus niets van weten, omdat ze misbruik en manipulaties
vreest.
 |
| Gulshan 1 Circle: enkel wat rickshaws |
 |
| Winkels blijven veiligheidshalve gesloten. |
Daarnaast, en dit is niet zonder belang, speelt de
fundamentalistische moslimpartij Jamaat een niet te onderschatten rol. Deze
partij, erg actief in de oppositie,
schuwt het geweld niet om haar doelstellingen te behalen. Sommigen
beweren dat Jamaat het stuur van de oppositiepolitiek in handen heeft. Jamaat
heeft er overigens alle belang bij dat de huidige regering weggestemd wordt en
dat ze mee aan de macht kunnen komen. Negen van hun leiders, inclusief voorzitter
en algemeen secretaris, zijn veroordeeld of in verdenking gesteld voor de
gruwelen en mensenschendingen tijdens de bevrijdingsoorlog van Bangladesh in
1971. Hun belangrijkste eis is de vrijlating van al deze verdachten. Via
brutaal straatgeweld werd het afgelopen jaar de stopzetting van de processen en
de vrijlating van de verdachten geëist.
Deze mix van Jamaat- en BNP-eisen, geconfronteerd met
een onverzettelijke regering maakte de voorbije maanden een gevaarlijke
cocktail die Bangladesh in een neerwaartse spiraal zuigt. Er wordt hoog spel
gespeeld. Van dialoog tussen regering en oppositie om uit de impasse te geraken
is geen sprake. Internationale delegaties, zelfs de Verenigde Naties, kwamen
tevergeefs bemiddelen. Politieke partijen vechten hun geschillen uit op straat
en dikwijls zijn onschuldige burgers de slachtoffers. Het is puur een gevecht
om de macht, haar je vaak zeggen: om ze te verwerven of om ze te behouden. En
alle middelen blijken dan goed om het pleit te winnen.
 |
| De woning van Khaleida Zia is hermetisch afgesloten. |
BNP en Jamaat hadden wellicht gehoopt met hun acties
sinds november de regering op de knieën te krijgen: om toch een technische
regering te vormen, of om de verkiezingen uit te stellen. AL gaf echter geen
krimp toe en organiseerde gisteren de stembusslag. Of het vrije en eerlijke verkiezingen zijn
geweest? Daar mogen meerdere vraagtekens bij gezet worden. Ook de
internationale gemeenschap heeft zo haar twijfels: enkel India en Bhutan zonden
samen 4 internationale waarnemers. Meer dan de helft van de kiezers kon geen
stem uitbrengen, omdat reeds 153/300 zetels automatisch waren bedeeld (bij
gebrek aan tegenkandidaten). Slechts 12 van de 41 geregistreerde partijen namen
deel. In de aanloop van de verkiezingen werden geen eisen of programmapunten
gelanceerd. De kiesstrijd verschraalde tot een tweestrijd tussen AL en BNP,
tussen Sheikh Hasina en Khaleida Zia. De man en vrouw in de straat kijkt
onmachtig en onverschillig toe. Mijn buurman en zijn gezin gingen niet stemmen.
“Het heeft geen zin. Dit zijn geen verkiezingen. Er is niet eens een programma.
Bovendien is al meer dan de helft van de
parlementsleden aangeduid,” verduidelijkt hij. Niet moeilijk te verstaan dat
vele media berichten van een ‘farce’ verkiezing. “En wie niet onverschillig is,
is bang voor het geweld,” becommentarieert een andere buurman. Het hoge
dodental van politiek geweld gisteren en de voorbije maanden bevestigen zijn
gelijk.
Bangladesh zit in een donkere periode. Het is deze dagen
onzeker afwachten. De sombere mist blijft wellicht nog een tijdje hangen.
Hopelijk de voorbode voor terug meer zon!
Jef
Van Hecken
Dhaka, 6 januari 2014
Dhaka, 6 januari 2014
Dag Jef,
BeantwoordenVerwijderenDat is geen fraai beeld dat je schetst, amai. En een oplossing is precies nog niet in zicht? Ja, als dialoog onmogelijk is geworden, raak je uiteindelijk geen stap verder. Bedankt om die moeilijke situatie zo helder uit te leggen!
Groeten
Trudo